Mở rộng đối tượng tham gia, bổ sung quy định về điều kiện hưởng, mức hưởng trợ cấp thất nghiệp,… là một số thay đổi đáng kể về chính sách bảo hiểm thất nghiệp quy định tại Luật Việc làm có hiệu lực từ ngày 1/1/2015. Hiện tại, các nội dung về bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) được quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH). Tuy nhiên, bắt đầu từ ngày 1/1/2015, các nội dung này được quy định tại Luật Việc làm sẽ có hiệu lực thi hành và có những điểm đáng lưu ý sau:
Đối tượng bắt buộc tham gia bảo hiểm thất nghiệp
Theo quy định hiện hành, đối tượng bắt buộc tham gia BHTN là người sử dụng lao động (NSDLĐ) sử dụng từ 10 người lao động (NLĐ) trở lên và NLĐ Việt Nam làm việc theo hợp đồng lao động (HĐLĐ) không xác định thời hạn hoặc xác định thời hạn từ đủ 12 tháng đến 36 tháng.
Kể từ ngày 1/1/2015, đối tượng bắt buộc tham gia BHTN bao gồm tất cả NSDLĐ có thuê mướn, sử dụng lao động theo HĐLĐ và mở rộng thêm đối với NLĐ làm việc theo HĐLĐ mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 3 tháng đến dưới 12 tháng bên cạnh NLĐ làm việc theo HĐLĐ không xác định thời hạn hoặc có xác định thời hạn.
Lưu ý, trong trường hợp người lao động giao kết và đang thực hiện nhiều HĐLĐ thì NLĐ và NSDLĐ của HĐLĐ giao kết đầu tiên có trách nhiệm tham gia BHTN.
Các quyền lợi khi tham gia BHTN
Bên cạnh các quyền lợi khi tham gia BHTN theo quy định hiện tại như trợ cấp thất nghiệp, hỗ trợ học nghề, hỗ trợ tìm việc làm, Luật Việc làm đã bổ sung chế độ hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho NLĐ.
Tiền lương làm căn cứ đóng BHTN
Theo quy định mới, tiền lương tháng đóng BHTN là tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc thực hiện theo quy định của Luật BHXH. Trường hợp mức tiền lương tháng đóng BHTN cao hơn 20 tháng lương tối thiểu vùng thì áp dụng bằng 20 tháng lương tối thiểu vùng theo quy định tại thời điểm đóng BHTN. Khác với quy định hiện tại căn cứ vào mức lương tối thiểu chung.
Điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp (TCTN)
Theo quy định tại Luật Việc làm, NLĐ chỉ được hưởng TCTN khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện có phần chi tiết, khắt khe hơn so với quy định hiện tại, cụ thể:
1. Khi chấm dứt HĐLĐ, trừ các trường hợp sau đây:
a. NLĐ đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái pháp luật;
b. Hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng.
2. Đã đóng BHTN từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi chấm dứt HĐLĐ đối với HĐLĐ không xác định thời hạn và HĐLĐ xác định thời hạn. “Đối với HĐLĐ theo mùa vụ hoặc công việc có thời hạn từ đủ 3 tháng đến dưới 12 tháng, NLĐ phải đóng BHTN từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 36 tháng trước khi chấm dứt HĐLĐ.”
3. Đã nộp hồ sơ hưởng TCTN tại trung tâm dịch vụ việc làm;
4. Chưa tìm được việc làm sau 15 ngày kể từ ngày nộp hồ sơ hưởng TCTN, trừ một số trường hợp như: thực hiện nghĩa vụ quân sự; bị tạm giam hoặc chấp hành hình phạt tù,…
Mức và thời gian hưởng TCTN
1. Theo quy định mới, mức hưởng TCTN hằng tháng của NLĐ bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHTN của 6 tháng liền kề trước khi thất nghiệp “nhưng tối đa không quá 5 lần mức lương tối thiểu vùng theo quy định tại thời điểm chấm dứt HĐLĐ”, trong khi quy định hiện tại không giới hạn về mức tối đa.
2. Thời gian hưởng TCTN được tính theo số tháng đóng BHTN. Theo đó, NLĐ đã đóng BHTN từ đủ 12 tháng đến đủ 36 tháng thì được hưởng 3 tháng TCTN. Sau đó, cứ mỗi 12 tháng đóng đủ thì NLĐ được hưởng thêm 1 tháng TCTN nhưng tổng thời gian hưởng TCTN tối đa là không quá 12 tháng.
Chấm dứt hưởng TCTN
Về cơ bản, các trường hợp chấm dứt hưởng TCTN theo quy định tại Luật Việc làm kế thừa các quy định hiện hành tại Luật BHXH và có bổ sung một số trường hợp như: NLĐ thực hiện nghĩa vụ công an; đi lao động ở nước ngoài theo hợp đồng; đi học tập có thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên; bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi vi phạm pháp luật BHTN; bị tòa án tuyên bố mất tích; bị tạm giam.
Trong một số trường hợp chấm dứt hưởng TCTN như: do tìm được việc làm, thực hiện nghĩa vụ quân sự,… NLĐ được bảo lưu thời gian đóng BHTN làm căn cứ để tính thời gian hưởng TCTN cho lần tiếp theo khi đủ điều kiện. Trong khi theo quy định hiện tại, NLĐ sẽ được hưởng TCTN một lần bằng giá trị còn lại của trợ cấp thất nghiệp.
Theo Thời Báo Kinh Tế Sài Gòn online
