Tọa đàm đầu Xuân nhân ngày 27/2: “Khi thầy thuốc bị stress”

“Khi thầy thuốc bị stress” là vấn đề gai góc và “nóng” của ngành y mà Hội Quán Các Bà Mẹ phối hợp cùng tạp chí OneHealth đưa vào buổi tọa đàm đầu Xuân Mậu Tuất nhân ngày Thầy Thuốc Việt Nam (27-2).

Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc, Th.s, B.s Nguyễn Lan Hải đã chủ trì buổi giao lưu và cùng các khách mời tham dự đưa ra nhiều vấn đề xoay quanh chủ đề trên.

Th.s BS Nguyễn Lan Hải, mở đầu câu chuyện: Thống kê gần đây của Tổ chức lao động quốc tế (ILO) cho thấy một con số đáng giật mình: khoảng 20% dân số thế giới đang bị căng thẳng quá mức trong công việc. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng khẳng định stress đang là mối đe dọa lớn nhất cho sức khỏe cộng đồng trong thế kỷ 21!
Tại Việt Nam, số người bị stress trên cả nước ước chừng hơn 52%!

Theo Th.s BS Nguyễn Lan Hải: Có nhiều lý do dẫn đến stress, trong đó có áp lực công việc. Và stress cũng có loại tích cực (Stress dương) và loại tiêu cực (Stress âm). Tâm trạng bồn chồn “mất ăn mất ngủ” của người đang yêu hoặc người “lơ lửng trên 9 tầng mây” khi mới đạt thành tích sau kỳ thi là stress “dương”.

Stress không phải là bệnh mà là tình trạng cơ thể rơi vào trạng thái căng thẳng quá độ, phải tìm đến thầy thuốc. Vậy chứ người ngành Y có bị sì-trét không? Stress có làm ảnh hưởng mối quan hệ thầy thuốc với bệnh nhân? Thái độ, cách hành xử của người bệnh và người nhà bệnh nhân có phải là một nguyên nhân khiến bác sĩ bị sì-trét thậm chí dẫn đến chuyện bạo hành nhân viên y tế? Chúng ta phải làm gì để cải thiện mối quan hệ thầy thuốc với bệnh nhân? Liệu “dao sắc có gọt được chuôi”?…Câu hỏi này đã được nhiều người tham dự trực tiếp và theo dõi qua mạng internet trao đổi khá nhiều.

Một câu hỏi được đặt ra tại buổi giao lưu là hiện nay xảy ra nhiều vụ xung đột giữa người nhà bệnh nhân với nhân viên y tế, các bác sĩ bị stress… Vậy phải làm gì để giải tỏa căng thẳng?

Các khách mời tham dự chương trình đã cùng chia sẻ: Theo chị Lan Ngọc: với bệnh nhân sì-trét của họ là ở chỗ  “cực chẳng đã” mới phải vào bệnh viện, đi kèm bệnh tật là những lo âu, bất ổn về thể chất, gánh nặng tài chính và bất an về tâm trí”. Còn Bác sĩ Nguyễn Lan Hải cho rằng nếu đã có lần bất đắc dĩ đóng vai bệnh nhân vào bệnh viện cấp cứu là thấm đòn ngay! Mong sẽ có những cuộc trao đổi như vậy được mở rộng, kéo gần hơn cái nhìn trắc ẩn của người nhà bệnh nhân và thầy thuốc, từ đó cải thiện được mối quan hệ lẽ ra phải rất chặt chẽ này.

Vị khách tham dự có nickname là Thuy Huynh chia sẻ: Để giảm stress cho bác sĩ thì bản thân người bệnh phải hợp tác tốt với bác sĩ, khai đúng, khai thật triệu chứng bệnh, tuân thủ liệu trình điều trị… và thái độ của bệnh nhân cũng là một trong những nguyên nhân gây ra stress cho bác sĩ.

Phải tôn trọng và thấu cảm lẫn nhau

BS Đỗ Hồng Ngọc chủ trì và cùng chia sẻ tại chương trình. Ảnh: Hoàng Long

Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc, nguyên Giám đốc Trung tâm truyền thông – giáo dục sức khỏe TP.HCM, kể một câu chuyện  về một bé gái 16 tuổi bị mụn đầy mặt, tới gặp bác sĩ da liễu nhưng vị bác sĩ đó chỉ hỏi vài câu qua loa rồi đưa toa thuốc. Bé gái ra về trong tâm trạng lo âu, bức xúc chất chứa, thậm chí có ý định tự tử.

Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc phân tích rằng tâm lí bệnh nhân thì luôn trong trạng thái lo âu, căng thẳng, còn ở khía cạnh bác sĩ thì ngày ngày đều tiếp xúc với bệnh nhân, với bệnh tật nên có thái độ thản nhiên, “chai lì”. Chính điều này khiến cho hai bên xung đột. Nếu được bác sĩ cùng chia sẻ thì tâm lí của bệnh nhân sẽ ổn định, bình tĩnh hơn nhiều.

“Việc bác sĩ bị hành hung xảy ra ở nhiều nước trên thế giới, kể cả những nước khá văn minh. Không chỉ bị đe dọa bằng vũ lực mà mà bác sĩ còn bị ảnh hưởng về mặt tinh thần từ sự xúc phạm bởi lời nói, thái độ của người nhà bệnh nhân…” – Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc nói thêm.

Để hạn chế những mâu thuẫn, xung đột như trên, BS Đỗ Hồng Ngọc cho rằng có ba nguyên tắc cần được áp dụng trong quá trình khám chữa bệnh.

“Thứ nhất, đó là sự tôn trọng bệnh nhân. “Khi tiếp xúc bệnh nhân là gái mại dâm, mình cũng tôn trọng họ như đối với bệnh nhân là hoa hậu. Nếu không tôn trọng người ta thì sẽ không truyền thông được. Thứ hai, chính là sự chân thành của bác sĩ đối với bệnh nhân của mình. Cuối cùng, đó là sự thấu cảm, đặt mình vào vị trí bệnh nhân để hiểu rõ ngọn ngành nỗi đau khổ của họ.

BS Đỗ Hồng Ngọc cho hay những lúc căng thẳng, ông uống cà phê với bạn bè, đọc sách, xem phim, làm thơ hoặc chuyển âu lo sang một hướng khác tích cực hơn… Theo ông, hiện nay có xu hướng sử dụng thiền cho những y, bác sĩ để tâm họ thanh tịnh, ổn định, từ đó giúp giảm bớt những sai lầm do căng thẳng, giảm tỷ lệ xung đột với bệnh nhân và người nhà bệnh nhân… Ông cũng cho rằng, những trường y nên giảng dạy về thiền học.

“Còn sống, còn yêu, còn phấn đấu là còn stress”

Ban tổ chức và các khách mời 

Trong buổi giao lưu, một người đã đặt câu hỏi: “Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc, BS Nguyễn Lan Hải có hay gặp stress không? Nếu có, các bác sĩ làm gì để xả stress?”.

Th.s, B.s Nguyễn Lan Hải nhìn nhận rằng dù là một bác sĩ thì bà vẫn gặp stress. “Stress đến với tôi là từ những người thân yêu hoặc từ bệnh nhân, những người quát nạt hoặc biếu quà cho tôi như một sự đòi hỏi ưu tiên phục vụ”, bà chân thành chia sẻ. Nhưng bà khẳng định rằng stress cũng có những cái lợi, giúp cho cuộc sống bớt tẻ nhạt nếu như cá nhân mỗi người sau đó tìm được sự cân bằng của riêng mình. Stress nhắc nhở mỗi người phải biết chăm sóc sức khỏe, cảm xúc và tinh thần. Chúng ta cần suy nghĩ tích cực rằng còn sống, còn yêu, còn phấn đấu là còn stress. Mình không thể tránh được stress, cho nên tôi chọn cách chấp nhận, đón nhận và vui nhận đối với stress”.

Chị Nguyễn Thị Thanh Thúy – Hội trưởng Hội quán các bà mẹ cùng chia sẻ

Cùng chụp ảnh lưu niệm cuối chương trình

 Chi Chi (Phụ Nữ Hiện Đại & Hội quán các bà mẹ)

*Nội dung được thực hiện theo ĐKKD của C.A.M Media