Những người thường bị ám ảnh sợ cân nặng và thức ăn thường được bác sĩ chẩn đoán và liệt vào danh sách bệnh “chán ăn tâm thần”. Bệnh này có thể đưa đến nhiều biến chứng nghiêm trọng thậm chí gây tử vong đột ngột.
Có một thân hình mảnh mai là điều rất nhiều phụ nữ ao ước.
Chán ăn tâm thần là một rối loạn ăn uống do người bệnh bị ám ảnh sợ cân nặng và thức ăn. Những người bị chán ăn tâm thần cố gắng giảm cân nặng so với tuổi và chiều cao. Để giảm cân, họ có thể nhịn đói dài ngày hay tập thể dục quá mức. Nếu không điều trị người bệnh sẽ gặp nhiều biến chứng nghiêm trọng. Một số người muốn giảm cân bằng cách nhịn ăn và tập thể dục quá sức, nôn mửa sau khi ăn và lạm dụng thuốc nhuận tràng hay thuốc lợi tiểu.
Dấu hiệu biểu hiện
Dấu hiệu của chứng biếng ăn tâm thần bao gồm giảm cân, gầy ốm, mệt mỏi, mất ngủ, chóng mặt hay ngất xỉu, mất kinh, mất nước và tụt huyết áp. Hành vi liên quan đến chứng biếng ăn tâm thần bao gồm sợ cơm, không biết đói, sợ tăng cân, giảm khả năng tình dục và ngại giao du.
Một vài nguyên nhân
Nguyên nhân của chứng chán ăn tâm thần vẫn còn chưa rõ, thường kết hợp các yếu tố sinh học và tâm lý. Có những thay đổi di truyền làm cho một số người dễ mắc chứng biếng ăn tâm thần, ngoài ra còn có bằng chứng cho thấy chất serotonin trong não đóng một vai trò quan trọng.
Phụ nữ trẻ mắc chứng ám ảnh cưỡng chế dễ dính vào chế độ ăn uống nghiêm ngặt và từ bỏ thức ăn mặc dù đang đói. Văn hóa hiện đại phương tây thường đề cao các người mẫu hay diễn viên gầy ốm như bộ xương khô, các phương tiện truyền thông tràn ngập hình ảnh ca sĩ và siêu mẫu siêu mỏng tạo thành áp lực với các cô gái trẻ. Một số yếu tố làm tăng nguy cơ biếng ăn tâm thần như trẻ em gái và phụ nữ thường nhạy cảm hơn với đường nét của cơ thể. Vận động viên, diễn viên và MC truyền hình, vũ công và người mẫu có nguy cơ mắc chứng biếng ăn tâm thần. Một số nghề như múa ba lê, trượt băng nghệ thuật thậm chí coi gầy ốm là một yêu cầu nghề nghiệp. Thay đổi nhà cửa hay công việc, thất tình, cái chết hay bệnh tật của người thân yêu, căng thẳng (stress) cũng làm tăng nguy cơ chán ăn tâm thần.
Ảnh hưởng xấu đến sức khỏe
Chán ăn tâm thần có thể đưa đến nhiều biến chứng nghiêm trọng thậm chí gây tử vong đột ngột do loạn nhịp tim hay mất cân bằng điện giải như natri, kali và canxi. Các biến chứng khác bao gồm thiếu máu, sa van hai lá, loạn nhịp hay suy tim, loãng xương và gãy xương.
Khi nghi ngờ một người chán ăn tâm thần, thầy thuốc thường đo chiều cao và cân nặng, kiểm tra nhịp tim, huyết áp và nhiệt độ, nghe tim phổi và siêu âm bụng đồng thời thử máu đo chất điện giải và đạm cũng như chức năng gan, thận và tuyến giáp. Tiêu chuẩn chẩn đoán chứng biếng ăn theo Hiệp hội Tâm thần Mỹ là: ghét cân nặng bằng hoặc cao hơn trọng lượng trung bình, sợ tăng cân ngay cả khi đang thiếu cân, phủ nhận mức độ nghiêm trọng của sụt cân, phụ nữ mất kinh ba tháng liên tiếp.
Vũ công, người mẫu… có nguy cơ mắc chứng biếng ăn tâm thần.
Bạn cần biết!
Khi bị biếng ăn tâm thần, cần đi cấp cứu ở bệnh viện để điều chỉnh các rối loạn nhịp tim, mất nước, mất cân bằng điện giải và các rối loạn tâm thần, ban đầu có khi cần cho ăn qua ống thông mũi – dạ dày. Người bệnh cần một nhà tâm lý học giúp xây dựng chiến lược điều trị, một chuyên gia dinh dưỡng hướng dẫn chế độ ăn uống lành mạnh. Liệu pháp gia đình giúp giải quyết các xung đột nội tâm và hỗ trợ từ các thành viên có liên quan. Không có loại thuốc đặc biệt để điều trị chứng biếng ăn tâm thần tuy nhiên các thuốc chống trầm cảm cũng giúp điều trị rối loạn tâm thần đi kèm như trầm cảm hoặc lo âu.
Tác giả: BS Đào Ty Tách
Theo Tạp chí Thời Trang Trẻ
